กายภาพบำบัดเบื้องต้นในผู้ป่วยอัมพาต

ประเภทของอัมพาตแบ่งได้ง่ายๆ 3 ประเภท ดังนี้

1. ผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีก หมายถึง ผู้ป่วยที่มีภาวะการอ่อนแรงจากการขาดเลือดไปเลี้ยงสมอง หรือเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ จากการแตก ตีบ ตัน ของหลอดเลือดในสมองหรืออุบัติเหตุที่กระทบกระเทือนทางสมอง

                2. ผู้ป่วยอัมพาตครึ่งท่อน หมายถึง ผู้ป่วยที่มีภาวะ การอ่อนแรงของขาข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง ซึ่งมีสาเหตุมาจากอาการบาดเจ็บของไขสันหลังตั้งแต่ ระดับอกลงมาจากการตกจากที่สูง,อุบัติเหตุบนท้องถนน,หรือการถูกยิง,แทง หรือมีเนื้องอกที่ไขสันหลัง เป็นต้น

                3. ผู้ป่วยอัมพาตทั้งตัว  หมายถึง ผู้ป่วยที่มีอาการอ่อนแรงของแขนขาทั้ง 2 ข้าง สาเหตุเช่นเดียวกับอัมพาตครึ่งท่อน แต่จะระดับสูงกว่าคือ มีการบาดเจ็บที่ระดับคอลงมา

 การฟื้นฟูผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกในระยะอ่อนแรง

ปัญหาที่พบในระยะแรกของผู้ป่วย  คือ การอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ ผู้ป่วยจะไม่สามารถขยับแขน ขา หรือช่วยเหลือตนเองได้ จึงเกิดเป็นภาวะแทรกซ้อนในระยะหลังตามมา คือ

1.การเกิดแผลกดทับ จากการนอนในท่าเดิมนาน ๆ

2.การเกิดการยึดติดของข้อและการหดรั้งของกล้ามเนื้อนานเข้าจะทำให้เกิดการผิดรูปของ

ข้อ จนแก้ไขไม่ได้ และการฟื้นฟูจะทำได้ยากขึ้น

                3. การเกิดความตึงตัวของกล้ามเนื้อที่ผิดปกติ โดยในระยะแรกผู้ป่วยมีความตึงตัวน้อย แต่เมื่อผ่านไประยะหนึ่งจะเกิดความตึงตัวมาก และเกิดเป็นภาวะกล้ามเนื้อเกร็งตามมา

การทำกายภาพบำบัดผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกเบื้องต้นในระยะอ่อนแรง

ข้อควรปฏิบัติ

·       การเคลื่อนไหวข้อให้ผู้ป่วยควรทำช้าๆ

·       ควรทำการเคลื่อนไหวให้สุดองศาของการเคลื่อนไหวที่ปกติ แต่ควรระวังในรายที่มีการดามเหล็กอยู่ภายในข้อ ภายในกระดูก ต้องไม่ทำเกินกว่าที่ผู้ป่วยทำได้

·       ในแต่ละท่าทำซ้ำๆท่าละ 10-20 ครั้ง วันละ 2 รอบ

·       ระหว่างทำให้ผู้ป่วยคิดอยู่เสมอว่ากำลังทำการเคลื่อนไหวด้วยตนเอง

·       ไม่ควรทำการเคลื่อนไหวหลังจากรับประทานอาหารอิ่มใหม่ๆ หรือในขณะผู้ป่วยมีไข้

·       ขณะทำการเคลื่อนไหวข้อ ถ้าผู้ป่วยปวด หรือ พบปัญหาอย่างอื่นตามมา ควรหยุดและปรึกษาแพทย์หรือนักกายภาพบำบัด

·       ไม่ควรให้ผู้ป่วยนอนอย่างเดียวนาน ๆ ควรให้ผู้ป่วยลุกขึ้นมานั่งบ่อย ๆ

·       ควรได้รับการฟื้นฟูทางกายภาพบำบัดอย่างต่อเนื่อง

·       พยายามสอนญาติผู้ป่วยให้ทำอยู่เป็นประจำ